آرتروز یک بیماری تخریبی پیشرونده در غضروف مفصل است اما آرتروز علیرغم نامگذاری آن، یک بیماری التهابی نیست (بر خلاف روماتیسم مفصلی) چون التهاب در این بیماری یک عارضه ثانویه میباشد.
آرتریت یک چالش پیچیدهتر از آن است که بسیاری از افراد درک کنند، تنها در شرایطی که این اصطلاح فقط شرایطی را که باعث درد مزمن و التهاب مزمن میشود، توصیف میکند. بیش از 100 اختلال مختلف در این دسته گسترده قرار میگیرند، از جمله:
یک بیماری دژنراتیو مفصل و شایع ترین شکل آرتریت است.
دومین شکل شایع آرتروز، که در آن واکنشهای ایمنی بدن خود را هدف قرار میدهد.
نوع دیگری از آرتروز ناشی از سیستم ایمنی بدن، در افرادی که دارای پسوریازیس نیز هستند، دیده میشود.
نوعی دردناک آرتروز که دوست دارد به مفاصل انگشتان پا حمله کند.
درد مهمترین علامت است. درد آرتروز در ابتدا حالت مکانیکی دارد یعنی با راه رفتن و استفاده از مفصل، این درد بدتر میشود و با خوابیدن و استراحت، بهتر میشود. این، برخلاف دردهای روماتیسمی است. در این دردها با استراحت، درد بدتر میشود و با راه رفتن، آرام آرام درد التیام پیدا میکند.
اما گاهی اوقات در آرتروز، حالت ژلهای در مفصل به وجود میآید که بعد از مدتی بیتحرکی، فرد باید راه برود تا دردش آرام شود. این حالت را با سفتی صبحگاهی نباید اشتباه گرفت. سفتی صبحگاهی مشخصه بیماریهای روماتیسمی است که معمولاً بیش از یک ساعت طول میکشد، در حالی که ژلهای شدن با برداشتن چند قدم برطرف میشود.گاهی اوقات سفتی در مفاصل باعث میشود که فرد به پزشک مراجعه کند. مثلاً در ناحیه انگشتان دست ممکن است فرد بیدار شده و متوجه شود انگشتانش سفت هستند یا در ناحیه گردن احساس خشکی کند. گاهی اوقات نیز آرتروز به صورت برجستگیهای بدون درد در استخوانها جلوه میکند. به عنوان مثال در انگشتان دیده میشود. برجستگیهایی که خصوصاً در زنان، بعد از یائسگی در بندهای انتهایی یا میانی انگشتان دیده میشود و معمولاً بدون درد هستند. گاهی اوقات نیز آرتروز، خودش را به صورت صداهای غیرمعمولی و خرت خرت در مفاصل نشان میدهد که در افراد مسن بیشتر است.
درد مفاصل، محدودیت حرکت و کاهش انعطافپذیری مفاصل، التهاب و تورم مفصل، معمولاً بدون گرما یا تب همراه درگیری مفاصل، نشت (افیوژن) مفصل و صدای ترق و تروق یا گاهی صدای ساییده شدن با حرکت مفصل مبتلا. درد ممکن است در آغاز خفیف باشد، ولی میتواند به قدری شدید گردد که زندگی و خواب بیمار را دچار اختلال کند. درد مفاصل موجب عدم تحرک کافی بیمار میشود که این خود باعث لنگیدن، تحلیل رفتن و ضعیف شدن ماهیچههای پیرامون مفصل مبتلا و شل شدن رباطها میگردد. تغییرات مفصلی دایمی هستند و بیماری ماهیت پیشرونده دارد.
در درگیری مفاصل انگشتان دست، تورم استخوان را داریم که در مفاصل انتهایی انگشتان گرههای هبردن (Heberden’s nodes) و در مفاصل میانی گرههای بوشار (Bouchard’s nodes) نامیده میشوند.
انواع مختلف آرتروز میتواند به اقشار مختلف مردم حمله کند، از کودکان گرفته تا سالمندان. در حالی که استئوآرتریت به طور معمول با ایجاد مفاصل طول عمر سایش و پارگی ایجاد میشود، ممکن است با سرعت بیشتری در مفاصل ایجاد شود که مجازات زیادی را با حرکت مکرر (مانند زانوها و مچ پاهای دونده یا شانهها و آرنج پارکتهای بیس بال) دریافت میکنند. چاقی نیز میتواند کمک کند زیرا وزن اضافی به معنای استرس اضافی در مفاصل است. (چاقی، سبک زندگی بیتحرک و رژیم غذایی ضعیف نیز به شدت در نقرس وجود دارد.)
مکانیسم دفاعی خود بدن میتواند به بدترین دشمن مفاصل شما تبدیل شود. به عنوان مثال در آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی بدن حمله ای اشتباه را بر روی بافت مفاصل انجام میدهد. حتی یک پاسخ دقیق تر با هدفمند در برابر میکروب مناسب میتواند التهاب آرتریت عفونی (سپتیک) ایجاد کند.
به طور کلی بیماری آرتروز هیچگاه کاملا درمان نمیشود اما میتوان با استفاده از روشهای درمانی متفاوت مانند ورزش، طبسوزنی، ماساژهای درمانی، لیزر درمانی، عمل جراحی، استفاده از اشعه و دیگر تکنیکهای درمانی و توانبخشی علائم آن را به شدت کاهش و دامنه حرکتی و قدرت مفاصل را تا حد زیادی افزایش داده و باعث راحتی بیمار شود.
توصیههای پزشکی استاندارد برای آرتریت شامل داروها و در شدیدترین حالت جراحی است. بیشتر داروهای در دسترس برای آرتروز نمیتوانند کاری کنند که درد و تورم را برای چند ساعت تسکین دهد – بدون کمک قابل توجهی برای سلامت مفصل و انعطاف پذیری. در انتهای دیگر مقیاس، جراحی تهاجمی برای ایجاد فیوز مفاصل آرتریت مجموعه ای از مشکلات دردناک خود را ایجاد میکند در حالی که دائماً شما را از حرکت مفصل سرقت میکند. فیزیوتراپی میتواند به شما در رسیدن به انعطاف پذیری و تحرک بدون درد بیشتر، به طور مداوم و بدون هیچ گونه وجهی از این درمانهای دیگر کمک کند.
ما در کلینیک فیزیوتراپی حسام قبل از توصیه به برنامه فیزیوتراپی، تا حد امکان با آرتروز شما آشنا خواهیم شد. هنگامی که علت اصلی آرتروز شما را بفهمیم و دقیقاً اینکه آرتریت چگونه بر کیفیت زندگی شما تأثیر میگذارد، میتوانیم یک رژیم درمانی شخصی تهیه کنیم که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
ورزش – بنیاد آرتریت از صمیم قلب تمرینات فیزیوتراپی را برای آرتروز توصیه میکند. این روش همچنین میتواند برای آرتریت روماتوئید ارزشمند باشد. بسته به شدت وضعیت شما، متخصصان فیزیکی ما ممکن است تمرینات زیر آب، دامنه منفعل تمرینات حرکتی، تمرینات تقویت کننده برای تثبیت مفاصل و یا ورزش هوازی سبک را برای تجویز خون تجویز کرده و سلامتی قلبی عروقی شما را تقویت کنند.
تکنیکهای درمان دستی مانند ماساژ درمانی سوئدی یا درمان با بافت عمیق میتوانند اقدامات زیادی برای تسکین دردهای آرتریت، سفتی و التهاب انجام دهند. لیزر درمانی سطح پایین، تحریک عضلات الکتریکی، سونوگرافی و سایر روشهای درمانی بافت نرم نیز میتوانند کمک کنند.
درمانگر فیزیکی ما میتواند استراتژیهای خاصی را برای کاهش وزن شما، بهبود تعادل تغذیه ای شما و اتخاذ یک شیوه زندگی سالمتر مشترک توصیه کند.